 |
| Źródło obrazka: https://twitter.com/hashtag/ginnungagap?lang=pl, data odczytu: 19.12.2019 |
Rok temu opisałem narodziny Ymira.
Przestrzeń wypełnił żar Muspelheimu i szron Nilfhaimu. Kiedy dwa żywioły
spotkały się, powstała woda. Z wody z kolei powstał pierwszy lodowy olbrzym
Ymir. W poemacie Gylfiaginning
możemy przeczytać:
Ymer śpiąc spocił się, a z pod pachy jego urodzili się mężczyzna i
niewiasta.; nogi zaś jego wydały syna, od którego poszedł cały ród olbrzymów,
którzy są zwani Hrymthusar (olbrzymi lodu). Pierwszy Hrymthus był Umer. Bo jak
wieszczki idą od Widolfa, mądrzy od Wilmejda, czarowniki od Snarthoffda, tak
wszyscy olbrzymi od Ymera.[1]
Ginnungagap powoli zaludnia nam się (a raczej zaolbrzymia:). Thrudgelmir, syn Ymira, od którego wywodzą się
Hrymthursowie (nord. Szronowi Olbrzymi),
miał mieć ponoć sześć głów. Równolegle do Ymira z wody Ginnungagapu wynurzyła
się Auðhumla (lub Auðumbla), przedwieczna krowa. Jak pisze
Joachim Lelewel:
Z mnożących się kropel
wody, urodziła się krowa Audumbla (czyli Edumla), z której wymienia płynęło na
pokarm Ymera cztery rzeki. Krowa sama żywiła się liżąc lód i kamienie solą
okryte. Po trzech dniach jej kamieni lizania, urodził się z nich Bure (owoc),
którego syn Bore poślubił sobie Belstę (płodzącą)
córkę olbrzyma Berhthora (Baldorna) i miał z niej Odenna, czyli Odina (Odyna),
Wile (żądza) i We (pokój). Ten Odin i jego bracia rządzą niebem i ziemią.[2]
 |
| Źródło obrazka: https://www.picuki.com/tag/au%c3%b0humla, data odczytu: 19.12.2019. |
Etymologia imienia przedwiecznej krowy jest nieco skomplikowana. Wywodzi się od dwóch słów auðr, które znaczy bogata
lub mlekodajna oraz humala czyli bezroga. Auðhumla oznacza więc Mlekodajną,
bezrogą krowę. Auðhumla karmiła Ymira, jednak sama żywiła się wodą i
solą zlizaną z oszronionych kamieni Nilfheimu. Snorri Sturluson nazywa ją w
Eddzie Najszlachetniejszą z Krów. Nie da się ukryć podobieństwa do
greckiej kozy Amaltei, która żywiła młodego Zeusa. W mitologii greckiej również
mamy dwa odłamy bóstw – tytani, do których zalicza się Uranos i Kronos oraz
późniejszą dynastię bogów olimpijskich, którym prym przewodził właśnie Zeus.
Ich odpowiednikami w wierzeniach nordyckich są olbrzymi (Jotunowie) i bogowie (Asowie lub Wanowie).
Auðhumla liżąc skały pierwszego dnia
odsłoniła zamrożone włosy. Drugiego dnia odkryła głowę. Trzeciego dnia
cała postać była już odsłonięta. Był to Búri, pierwszy z dynastii Asów. Búri
związał się z jedną z olbrzymek, której imię nie zachowało się w Eddach. Z ich
związku urodził się Borr. Poślubił on Bestlę, córkę lodowego olbrzyma Bölþorna
(nord. Zły Cierń), z którą miał trzech synów – Odyna, Wiliego i We. Bölþorna
miał także syna, nieznanego z imienia, który wspomniany jest w Hávamáli. Jedna z teorii głosi, że bratem Bestli mógł być Mimir,
strażnik źródła mądrości, ponieważ wspomniany był jako wuj Odyna.
 |
| Źródło obrazka: https://en.wikipedia.org/wiki/Au%C3%B0umbla, data odczytu: 19.12.2019 |
Postać Borra jest
podobna do germańskiego Mannusa, który sam zrodził się z boga imieniem
Tuisto, a następnie przekazał władzę swoim trzem synom. Podobnie jak Auðhumla,
tak i Borr może mieć swój odpowiednik w greckich wierzeniach. Trzech
najważniejszych synów Kronosa, to Zeus, Posejdon i Haden. Tak więc archetyp
ojca trójki bogów-synów przewija się przez wierzenia z różnych zakątków Europy.
Trzech synów Borra
miało istotną rolę do odegrania w mitologii nordyckiej. Z całej trójki na
pierwszy plan wysuwa się najstarszy z braci – Odyn (nord. Óðinn), władca
Asgardu i główny bóg w panteonie nordyckim. Dwóch pozostałych braci, Wili (nord.
Vili – Wola) oraz najmłodszy We (nord. Vé – świętość) pomogli przy tworzeniu
świata i człowieka.
I tak oto w
Przestrzeni pojawiło się wiele istot. Jednak świat, w którym zamieszkają
ludzie, miał dopiero powstać...
[1] Edda
starsza i młodsza, tłum. Joachim Lelewel, wyd. Armoryka 2012, s. 116.
[2] Tamże.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz