Yngvar Wysoki

 

Źródło: https://sv.wikipedia.org/wiki/Yngvar_(Ynglinga%C3%A4tten),
data odczytu: 27.05.2022

Wyprawy plemion szwedzkich na drugą stronę Bałtyku zaczęły się w VII wieku. To stamtąd przybyli skandynawscy osadnicy, którzy zasiedlili miejscowość Grobiņa na terenach dzisiejszej Łotwy. Również inne nadbałtyckie kraje poznały, czy tego chciały czy nie, napływających z północy wikingów. Jednym z przywódców, który śmiało przeprawiał się przez nasze morze był Yngvar Eysteinsson i to jego historię sobie dziś omówimy.

Yngvar był synem szwedzkiego władcy Eysteina (szw. Östena), który panował na przełomie VI i VII wieku. Podczas jednej z uczt jego dwór został otoczony przez wojska najeźdźcy z Jutlandii (dzisiejsza Dania), Sölvego. Wszyscy biesiadnicy zginęli w płomieniach. Sölve domagał się, by Szwedzi uznali go za swojego nowego władcę, jednak ci nie chcieli oddać tronu komuś, kto tak brutalnie zabił ich króla wraz z całym otoczeniem. Jedenastodniowa rebelia zakończyła się jednak zwycięstwem najeźdźców.

Po pewnym czasie Szwedom udało się obalić uzurpatora i na tronie posadzili Yngvara, którego nie było w trakcie nieszczęsnej uczty. Yngvar już za młodu wsławił się jako wielki wojownik. Lud nadał mu przydomek Harra, co znaczy Wysoki. Po śmierci Sölvego prowadził walki z Jutlandią, a także z mieszkańcami wysp znajdującymi się u wybrzeży Estonii. Po zawarciu pokoju z pierwszymi mógł się całkowicie skupić na kampanii prowadzonej na wschodzie Bałtyku.

Podczas pewnego lata wyprawił się na wyspę zwaną Ozylia (dziś to estońska Sarema) zginął w walce z miejscowymi i tam też został pochowany. Prawdopodobnie tubylcy zgodzili się na pochówek jego i innych zabitych Szwedów.

Historycy otwierają się o lata życia Yngvara. Rozrzut jest dość duży i zahacza zarówno o VI jak i VIII wiek, obejmując niemożliwy do przeżycia okres 170 lat. Najczęściej pojawia się teza, iż urodził się około 615/616 roku, a zginął w okolicach lat 70. VII wieku. Nie jest wymieniane nawet we wszystkich źródłach. Jego pominięcie może świadczyć, iż był na półlegendarnym władcą. Nie ma także pewności co do jego przydomku, gdyż niektórzy uważają, że doszło do błędu i powinien nosić miano Siwy, a nie Wysoki. Jednak w każdej legendzie jest ziarno prawdy i czyjś żywot i osiągnięcia dały początek historii Yngvara.

Odkrycia archeologiczne pochówków i łodzi z wyspy Saremy potwierdzają, iż VII wiek był czasem ekspansji Szwedów na wschód. Swego czasu opisałem już Grobiņę, osadę leżącą niedaleko wybrzeża w Estonii. Historia Yngvara i pozostałości znalezione na pobliskiej wyspie tylko potwierdzają, iż wikingowie interesowali się wschodem Bałtyku już w VII wieku.

Na koniec tradycyjnie chciałbym podziękować Piotrowi Brachowiczowi za wspieranie mojego bloga. Jeśli i Ty chcesz dołożyć swoją cegiełkę do dalszego rozwoju strony - zapraszam na mój profil na Patronite. Możesz mnie wesprzeć także niefinansowo - jeśli podobał Ci się ten artykuł, udostępnij, bym mógł dotrzeć do większego grona czytelników. Ponadto zachęcam do odwiedzenia mojej strony na Facebooku.

Grobiņa

 

Źródło: https://www.followthevikings.com/visit/grobina,
data odczytu: 13.05.2022

Epokę wikingów tradycyjnie rozpoczyna się od 793 roku, kiedy miał miejsce pierwszy udokumentowany atak Skandynawów na klasztor na Świętej Wyspie Lindisfarne. Moment ten wyznacza punkt w historii, kiedy zaczęły się zmasowane ataki na zachód Europy przez Duńczyków i Norwegów (a raczej przez nacje, które utworzą kiedyś te kraje – dla uproszczenia przyjmijmy jednak te nazwy). Szwedzi nie mieli otwartego wyjścia na Morze Północne czy Norweskie, jednak byli tak samo żądni przygód i kolonizacji dalekich ziem. Już w połowie VII wieku, a więc na kilkanaście dekad przed atakiem na Lindisdarne, zapuszczali się na wschodnie wybrzeże Bałtyku. Osady, które kiedyś utworzą dadzą początek Rusi.

Nad zachodzie Łotwy, nad rzeką Ālande leży miasteczko Grobiņa. Pierwsza wzmianka o tej liczącej niecałe 4000 mieszkańców miejscowości pochodzi z 854 roku. Jednak historia osady jest znacznie starsza i sięga około 650 roku. Na bazie wykopalisk ustalono, że to tu, nad brzegiem jeziora Liepāja powstało pierwsze osiedle. Połączenie zbiornika wodnego przez rzekę Ālande zapewniało dostęp statkom do Bałtyku.

Wykopaliska przeprowadzone na pierwszym odnalezionym średniowiecznym cmentarzu wykazały, że ludzie pochowani tam byli zgodnie ze skandynawskim obrządkiem. Niskie kurhany miały średnio 0,1-1,4 metra wysokości. Kopce zwieńczone były kamiennymi nagrobkami. Do dnia dzisiejszego zachował się tylko jeden, odnaleziony w 1987 roku. W grobach znaleziono między innymi miecze, włócznie, hełmy, resztki licznych drewnianych tarcz a także biżuterię broszki, pierścienie, bransolety, grzebienie, klucze i naczynia. Znaleziony nagrobek i obrączki wewnątrz grobów zawierają powtarzający się wizerunek dwóch kaczek, niektóre z nich stykały się dziobami – charakterystyczne ozdoby dla kultury znanej ze szwedzkiej Gotlandii. W XX wieku odnajdywano także inne miejsca pochówków – łącznie szacuje się, że mogło być ich ponad 3000 między VII a IX wiekiem. Przypuszcza się, że w jednym momencie liczebność osady nie przekraczała 300-500 mieszkańców.

Źródło: https://www.tripadvisor.com/LocationPhotos-g2346059-Grobina_Kurzeme_Region.html,
data odczytu: 13.05.2022

Pobliskie znaleziska wskazują, iż od początku powstania osady dochodziło do licznych potyczek z miejscowymi ludami. W 800 roku osada została zajęta przez Kurów (jedno z plemion bałtyckich). W 854 roku Duńczycy spróbowali przejąć Grobiņę, ale zostali pokonani przez Bałtów. W następnym roku szczęścia w przywróceniu kolonii spróbował szwedzki król Olof. Po serii potyczek tubylcy skapitulowali – późniejsze źródła przypisywały ten zwrot akcji modlitwom Olofa do chrześcijańskiego Boga. Ślady walk po tym wydarzeniu są już mniej liczne, co wskazuje, że Skandynawowie i Bałtowie mogli zacząć bardziej pokojowo współistnieć obok siebie. W tym samym czasie znaczenie Grobiņy na wschodnich szlakach handlowych zaczęło maleć na rzecz osady Truso (obecnie Janów pod Elblągiem) i Kaup (Mokowoje w Obwodzie Kalingradzkim).

W 2011 stanowisko archeologiczne w Grobiņie zostało nominowane do wpisania na listę informacyjną UNESCO, a sam wpis miał miejsce w 2017 roku. Dziś znajduje się tam rekonstrukcja osady i odbywają się festiwale wikingów. 

Ślady wypraw i walk Skandynawów na wschodnim wybrzeżu Bałtyku pozwalają postawić pytanie - czy słusznie 793 rok uważa się za początek epoki wikingów, skoro Ci wojowali ponad sto lat wcześniej?

Na koniec tradycyjnie chciałbym podziękować Piotrowi Brachowiczowi za wspieranie mojego bloga. Jeśli i Ty chcesz dołożyć swoją cegiełkę do dalszego rozwoju strony - zapraszam na mój profil na Patronite. Możesz mnie wesprzeć także niefinansowo - jeśli podobał Ci się ten artykuł, udostępnij, bym mógł dotrzeć do większego grona czytelników. Ponadto zachęcam do odwiedzenia mojej strony na Facebooku.