Svinfylking

Źródło obrazka: https://www.youtube.com/watch?v=9W_gueLeC_0, data odczytu: 12.06.2020.

Dzik jest dziki, dzik jest zły,

Dzik ma bardzo ostre kły.

Kto spotyka w lesie dzika,

Ten na drzewo szybko zmyka.

Tak pisał nasz rodak, Jan Brzechwa, w jednym z wierszyków dla dzieci. Dzik w wielu kulturach był zwierzęciem symbolicznym – jego masywny wygląd, siła i ostre kły inspirowały ludzi od wieków. W mitologii greckiej Herakles miał schwytać dzika zamieszkującego zalesione stoki góry Erymantos. Jakiś czas temu opisałem nordyckiego Gullinburstiego – wierzchowca boga Freja, który był złotym dzikiem zbudowanym przez krasnoludy. Zwierzę często gościło na hełmach wojowników, mając zapewniać im przychylność Freja (takie nakrycia głowy miała nosić drużyna legendarnego Beowulfa). Niektórzy jednak szli o krok dalej, utożsamiając się z samym zwierzęciem. I podobnie jak Berserkerowie na swojego zwierzęcego patrona obrali niedźwiedzia, tak Svinfylkingowie próbowali upodobnić się do dzika. Zdecydowanie więcej źródeł mówi o naśladowcach niedźwiedzi lub wilków (Úlfhéðnar), jednak i o Svinfylkingach można znaleźć kilka informacji.

Źródło obrazka: https://en.wikipedia.org/wiki/Svinfylking,
data odczytu: 12.06.2020.

Svinfylking (nord. Świński Łeb, Świński Szyk) to także określenie formacji bojowej. Część wojowników, którzy ją stosowali, walczyła cofnięta w szeregach z tyłu oddziału, tworząc uszy świni, a większość stanowiła głowę w kształcie klina. Dowodzący (zawsze w liczbie dwóch) stali na przodzie świńskiego pyska. Pozycja ta nazywała się Rani, czyli dokładnie tłumacząc... Ryj. W momencie przebicia się przez mur tarcz przeciwnika pierwsi śmiałkowie obiegali wrogów po łuku, atakując ich od tyłu. Tym sposobem Ryj formacji stawał się kłami dzika (co ładnie przedstawiono na  grafice poniżej).

Źródło obrazka: https://twitter.com/vikingverse/status/1093172952827195392,
data odczytu: 12.06.2020

Wojownicy byli grupowani ze względu na przynależność do rodów – krewni mogli stać w jednej linii, lub też wchodzić w skład jednego ucha formacji. Za wynalazcę takiego ustawienia wojowników uważało się samego Odyna. Celem formacji było przełamywanie linii wroga, naśladując dzika uderzającego swymi kłami we wroga. Taktyka ta sprawdzała się w zasadzie tylko w tym celu – otaczanie przeciwnika klinami było mało skutecznie, a odwrót przy takim rozmieszczeniu wojowników był mało skuteczny i bezpieczny.

Źródło obrazka: https://www.rune2.com/topic/a-helmet-design-concept-complete-with-pictures/,
data odczytu: 12.06.2020.

W miejscowości Torslunda na szwedzkiej wyspie Olandia znaleziono cztery płyty wykonane z brązu, powstałe między VI a VIII wiekiem n.e.. Na jednej z nich znajduje się właśnie wizerunek Svinfylkingów z włóczniami oraz hełmami w kształcie dzików. Inne płyty pokazują człowieka wśród niedźwiedzi (zapewne Berserkera), wojownika przebranego za wilka (Úlfheðinna) oraz samego Odyna, pozbawionego jednego oka, z rogatym hełmem na głowie.