 |
| Nott jadąca na Hrimfaxim, Peter Nicolai Arbo, źródło obrazka: http://figurativepaintingref.blogspot.com/2013/04/peter-nicolai-arbo.html, data odczytu: 13.03.2020. |
W pieśni Alvíssmál krasnolud imieniem Alviss
(nord. Wszystkowiedzący) wymienia
Thorowi wszystkie imiona Nott, pod jakimi jest znana w różnych światach. I tak
ludzkość zwie ją Noc, bogowie Ciemność, czarodzieje Maskująca, olbrzymi Niejasna, elfy Radość Spania,
a krasnoludy Sen Njördun.
Nott wychodziła za mąż
trzy razy. Pierwszy raz wzięła ślub z Naglfarim, z którym miała syna imieniem Auðr
(nord. Dobrobyt). Powód dla którego
małżeństwo nie przetrwało nie jest znany. Z Annarem, jej drugim mężem, miała
córkę Jörð (nord. Ziemia), która kiedyś
urodzi Thora – boga burz. Jednak i ten związek nie przetrwał próby czasu i Nott
wyszła znów za mąż, tym razem za Dellinga (nord. Świetlisty), który należał do dynastii Asów i był bogiem zmierzchu.
Owocem tego ostatniego związku był syn Dag (nord. Dzień).
 |
| Dagr, Peter Nicoal Arbo, źródło obrazka: https://en.wikipedia.org/wiki/Dagr#/media/File:Dagr_by_Arbo.jpg, data odczytu: 13.03.2020 |
Odyn obdarował zarówno
Nott jak i Daga – nowo mianowana bogini nocy otrzymała ciemnego konia imieniem
Hrimfaxi (nord. Szronogrzywy), a jej
syn otrzymał Skinfaxiego (nord. Lśniącogrzywy)
oraz latający rydwan. Oboje podróżują po niebie – najpierw Noc, a za nią zawsze
podąża Dzień.
W Midgardzie, w którym
istniał już podział na dzień i noc, żył człowiek imieniem Mundilfari (nord. Poruszający się zgodnie z czasem). Miał
on dwójkę dzieci – córkę Sol (nord. Słońce)
i syna Mániego (nord. Księżyc). Dziewczyna
miała podobno promieniować jasnym, ciepłym światłem, a wokół twarzy chłopaka
roztaczała się srebrna i chłodna łuna.
W owym świecie istniała
już pierwsza wersja słońca, jednak była to tylko olbrzymia iskra z Muspelheimu,
którą ciągnął za sobą rydwan bez kierowcy. Kiedy Asowie dowiedzieli, że ktoś
śmiał nazwać swoje potomstwo imionami Słońca i Księżyca, postanowili je odebrać.
Dumny Mundilfari z początku nie zgodził się, twierdząc, iż miejsce jego dzieci
jest w jego domostwie. By pokrzyżować plany bogów wydał córkę za mąż za rolnika
imieniem Glaur, a syna z siostrą Glaura. Jednak Asowie unieważnili małżeństwa,
zabrali Sol i Maniego, uznając że wyjątkowe rodzeństwo stworzone jest do
wyższych celów, niż życie na roli.
 |
| Wilki ścigające Sol i Maniego, John Charles Dollman, źródło obrazka: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Wolves_Pursuing_Sol_and_Mani.jpg, data odczytu: 13.03.2020. |
I tak oto Sol została
osobą powożącą słonecznym rydwanem, a Mani miał kierować księżycowym wozem. Imiona
koni ciągnących pojazd Maniego nie zachowały się po dziś dzień. Z kolei
zwierzęta Sol to odpowiednio Árvakr (nord. Wcześnie
Wstający) oraz Alsviðr (nord. Rączy).
Oba rydwany nieustannie jeżdżą po niebie, ponieważ ścigane są przez dwa
olbrzymie wilki – Skölla (nord. Zdrada)
oraz Hatiego (nord. Nienawiść) Hróðvitnissonów (nord. Synowie Słynnego Wilka). Podczas Ragnaröku
bestie dopadną i pożrą zarówno Słońce jak i Księżyc. Nim to jednak się stanie
co jakiś czas doganiają rydwany i je przesłaniają – w Midgardzie dochodzi wtedy
do zaćmienia Słońca lub Księżyca (stąd bierze się też inne miano Hatiego – Mánagarmr,
czyli Księżycowy Ogar). Wierzono, że
obie bestie są potomstwem Fenrira, czyli Słynnego Wilka.
W rydwanie Sol znajduje
się magiczna tarcza Svalinn (nord. Chłodząca),
która odbija swoją tarczą promienie słoneczne. Gdyby nie rozpraszała światła,
żar słoneczny spaliłby Midgard i doprowadził do wyparowania oceanów.
Dawno temu, przy
opisywaniu rydwanów wspominałem o znalezisku z duńskiej miejscowości Trundholm.
Była to figurka konia, który ciągnął rydwan z umieszczonym na nim słońcem.
Pochodzący sprzed epoki wikingów artefakt udowadnia tylko, jak bardzo w
skandynawskiej cywilizacji zakorzeniona była wizja ciał niebieskich poruszających
się jako latające rydwany. Nie da się ukryć także podobieństwa do innej mitologicznej
postaci, greckiego boga Słońca Heliosa, który również przemierzał niebo w
rydwanie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz