Thor z Eyrarland

Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Eyrarland_statue,
data odczytu: 18.11.2025

Thor, Bóg Piorunów, jest jednym z najważniejszych bóstw nordyckiego panteonu. Jego atrybut, młot Mjølnir, był bodaj najpowszechniejszym symbolem noszonym w przedchrześcijańskiej Skandynawii. Raz już wzmianka o nim pojawiła się na moim blogu, gdy opisywałem znalezisko ze szwedzkiej miejscowości Ysby. Dziś chciałbym również opisać pewien przedmiot z nim związany, tym razem odkryty na Islandii.

Jest rok 1815 lub 1816. W pobliżu miejscowości Akureyri na północnym wybrzeżu Islandii, na farmie Eyrarland odkopano niewielką, liczącą 6,7 cm figurkę. W 1817 roku statuetkę nabył duński kupiec J. Gudmand i zawiózł ją do Kopenhagi. Tam przekazał przedmiot do Muzeum Narodowego, gdzie w 1820 roku został on szczegółowo opisany i skatalogowany. Wtedy też ukazał się o nim artykuł w czasopiśmie Iduna, poświęconym nordyckiej literaturze oraz historii. Na Islandię wrócił w 1930 roku i stanowi jeden z zabytków tamtejszego Muzeum Narodowego.

Statuetka wykonana jest z brązu i w literaturze islandzkiej nazywana jest Þórslíkneskið (is. Wizerunek Thora). Przedstawia nagiego, siedzącego na krześle (lub tronie) mężczyznę, jeno w spiczastej czapce na głowie. Człek ów ma bujną brodę i wąsy. W dłoniach trzyma przedmiot, który oparty jest o jego kolana. Istnieją różne interpretacje, czym owa rzecz może być, jednak najpopularniejsza i najbardziej zgodna z tezą, iż to reprezentacja Thora, zakłada, ze swoim magicznym, misternie wykutym młotem. Być może wyobrażenie inspirowane było sceną, kiedy Thor odzyskał swój skradziony młot i ściska go w dłoniach, ciesząc się ze szczęśliwego zakończenia przygody. Istnieją też głosy, iż jest to islandzkie przedstawienie Jezusa, a w rękach trzyma krzyż, gdyż figurkę datuje się na rok 1000, czyli czasy, gdy chrystianizacja wyspy już trwała. Być może też jest przejawem synkretyzmu religijnego, łączącego obydwie wiary, podobnie jak krzyż z Gosforth oraz kamień runiczny z Kumbrii, a artysta, który go tworzył, utożsamiał Thora z Chrystusem. Fakt iż przedstawiona postać siedzi, a cała figurka jest dość stabilna, skłoniło niektórych badaczy do postawienia tezy, iż był częścią większej kolekcji i mógł stanowić pionek z gry, np. z Hnefatafl, czy też szachów.

Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Eyrarland_statue,
data odczytu: 18.11.2025

Współcześnie jest to jedno z najpopularniejszych wyobrażeń Boga Piorunów. Sam widziałem reprodukcje tej statuetki na wikińskich festiwalach, zarówno w Norwegii, jak i Polsce. Zainteresowane osoby znajdą je, mniej lub bardziej dokładnie wykonane, również w sklepach internetowych.

Na dziś to tyle. Zachęcam do przeczytania moich innych artykułów, a także od odsłuchania materiałów na kanale na Youtube. Zachęcam także do odwiedzenia mojego profilu na Facebooku, gdzie publikuję informacje o nowych artykułach na blogu, jak i zapowiedzi tego, co pojawi się na Youtube. A jeśli możesz, drogi Czytelniku lub droga Czytelniczko, wesprzeć moją twórczość finansowo, zapraszam do odwiedzenia strony na Patronite, by zostać Patronem wzorem Piotra Brachowicza. Do usłyszenia w następnym materiale. A tymczasem, bywajcie!

 Thor z Eyrarland
ChatGPT, 2025